جوش شیرین چیست؟
جوش شیرین (به انگلیسی baking soda) یا بیکربنات سدیم (sodium bicarbonate) ماده ای است شیمیایی که موارد مصرف زیادی دارد. این روزها بسیاری بر سر خواص جوش شیرین و یا معایب جوش شیرین بسیار صحبت می کنند. از آنجا که این ماده، شیمیایی است و مصرف بیش از حد آن تاثیر منفی بر روی بدن انسان دارد بسیاری از پزشکان و متخصصان توصیه می کنند تا جای ممکن مصرف جوشِ شیرین را کم و یا حتی از مواد غذایی حذف کنیم. بیکربنات سدیم در صنعت پخت نان و شیرینی مورد استفاده بسیار دارد که همین مسئله باعث ایجاد نگرانی شده چرا که نان ماده غذایی مهمی است و بخش عظیمی از رژیم غذایی ما به وجود نان وابسته است و مصرف بیش از حد نان های حاوی جوشِ شیرین اثر مخرب بر سیستم گوارش می گذارد .
شاید جا داشته باشد دلیل علاقه نانواها را به این ماده تقریبا جادویی و پرکاربرد بدانیم و پس از آن به 25 کاربرد جوش شیرین اشاره کنیم. فراموش نکنیم با وجود تمامی مضراتی که دارد، این ماده همچنان بسیار کاربردی است و تنها باید بدانیم چطور آن را مصرف کنیم!
چرا نانواها به استفاده از جوش شیرین علاقه دارند؟
تقریبا می توان گفت کاربرد جوشِ شیرین در حد زیاد در صنعت پخت سه دلیل عمده دارد که اینجا به آن ها اشاره می کنیم:
ا-تاثیر روی ظاهر نان و بافت نان به خصوص نان های حجیم (جوش شیرین نیز مانند بیکینگ چودر حالت تخمیری دارد و بافت نان و گوشت را سبک و نرم می کند)
2- سرعت بخشیدن به روند عمل آمدن خمیر
3-جلوگیری از اتلاف وقت که در پروسه تهیه نان بسیار مهم است (می دانیم پخت نان بسیار زمان بر است )
در ادامه مطلب به کاربردهای جوشِ شیرین که شاید در مواردی بتوان معایبش را نادیده گرفت و به عنوان کمک کننده به آن نگاه کرد اشاره می کنیم.
بیشترین کمک جوش شیرین در چه زمینه ای است؟
همان طور که گفته شد بیشترین کاربرد مفید بیکربنات سدیم شاید این باشد که در مواردی آن را بهترین و بی خطر ترین گزینه به جای شوینده ها و پاک کننده های شیمیایی به حساب می آورند. در این بخش به تعدادی از این موارد اشاره خواهیم کرد. مخصوصا اگر بیکربنات را با یک ماده اسیدی ترکیب کنیم اثر خنثی بر روی جوش شیرین دارد و فعالیت پاک کنندگی آن را دو چندان می کند. برای مثال زمانی که جوشِ شیرین و سرکه یا آب لیمو را با هم ترکیب کنیم مایه ای کف مانند در اثر واکنش این دو با هم به وجود می آید که این مایه عمل پاک کنندگی و شویندگی را به بهترین شکل (البته گاهی با چندبار تکرار ) انجام می دهد.
اما این را هم در نظر داشته باشید که هر شخص با توجه به شرایط زندگی یا فیزیولوژی اش بهتر می تواند تصمیم بگیرد استفاده جوش شیرین در کدام مورد برایش بی زیان است و خطرهای احتمالی را دور می کند.
25 کاربرد جوش شیرین
1- از بین بردن بوی بد یخچال:
جوش شیرین را در ظرف بدون در بریزید در یخچال قرار دهید تا در کمترین زمان بوی یخچال را به خود جذب کند البته هر از گاه باید محتویات ظرف را عوض کرد چرا که زود فاسد می شود.
2- از بین بردن بوی بد دهان:
مخصوصا پس از خوردن موادی مثل سیر و پیاز: مقداری جوشِ شیرین در آب مخلوط کنید و این آب را در دهان بگردانید و بعد بیرون بریزید.
3- جوش شیرین برای دندان:
شستن هر از گاه دندان ها با مخلوط نمک و بیکربنات سدیم کمک خوبی به سفید و براق کردن دندان می کند البته بیش از حد این عمل را انجام ندهید چرا که باعث ساییدگی دندان و لثه می شود(یک یا دو بار در هفته کافی است)
4- تمیز کردن دندان مصنوعی:
مقداری جوشِ شیرین در یک لیوان آب بریزید و شب تا صبح دندان مصنوعی را درون آن قرار دهید.
5- باز کردن لوله سینک ظرفشویی با جوش شیرین:
ترکیب سرکه و جوش شیرین گزینه مناسبی برای باز کردن لوله گرفته شده سینک است.
6- از بین بردن حشرات خانگی مانند مورچه:
مقداری جوشِ شیرین در آب حل کنید و به کناره های دیوار یا مسیر حرکت مورچه ها اسپری کنید.
7- رفع بوی بد خانه:
مقداری جوش شیرین درون دستگاه بخور بریزید.
8-تمیز کردن فرش یا روتختی:
مقداری جوشِ شیرین روی فرش یا روتختی بپاشید و پس از 24 ساعت فرش یا رو تختی را جارو کنید.
9- تمیز کردن لک روی دیوار مانند رد مداد رنگی:
مقداری جوش شیرین روی دستمال مرطوب بریزید و جاهایی که نیاز به پاکسازی دارد را پاک کنید.
10- تمیز کردن و از بین بردن بوی بد لباس:
هنگام شستشو مقداری جوش شیرین در لباسشویی یا تشت لباس بریزید که هم به خوبی لک ها را از بین می برد و هم به خوبی ضدعفونی می کند همچنین باعث لطافت و نرمی لباس می شود.
11- از بین بردن لکه روغن روی اجاق گاز و هود:
ترکیب جوش شیرین و آب لیمو یا سرکه برای از بین بردن لک های کهنه اجاق گاز و هود می تواند راه حلی عالی باشد. مقداری از این محلول را در جای مورد نظر اسپری کنید و پس از چند دقیقه پاک کنید.
12- خوشبو کردن محیط:
به جای استفاده از بوگیر یا خوشبوکننده های مضر و شیمیایی از ترکیب آب و جوش شیرین می توانید استفاده کنید. این محلول را می توان با پوست سیب، لیمو یا پرتقال که یک شب در آب ماده است معطر کرد.
13-به عنوان رطوبت گیر کمد از جوش شیرین استفاده کنید:
مقداری جوش شیرین در ظرف بدون در یا داخل کیسه پارچه ای بریزید تا لباس ها را از بروز مشکلات در اثر رطوبت حفظ کند.
14-تمیز کردن سطوح:
برای تمیز کردن سنگ، سرامیک، کاشی و کابینت می توان از جوش شیرین استفاده کرد.
15-تمیز کردن ظروف :
برای تمیز کردن ظروفی که در اثر سوختگی، مواد غذایی به آ نها چسبیده است از جوش شیرین استفاده کنید.
16- از بین بردن قارچ:
بیکربنات سدیم یک قارچ کش است و مخلوط آب و جوش شیرین به خوبی آنها را از بین می برد.
17-ضد عفونی کردن میوه:
برای ضد عفونی کردن میوه بهتر است مقداری جوش شیرین در آب حل کنید و میوه را چند دقیقه در این محلول قرار دهید و بعد به خوبی آب کشی کنید.
18-کاهش تب و خنک کردن بدن:
پاشویه در محلولو آب ولرم و بیکربنات سدیم برای پایین آوردن سریع تب گزینه مناسبی است.
20-از بین بردن بو و رطوبت کفش در اثر عرق پا:
مقداری جوشِ شیرین داخل کفش بپاشید .
21-از بین بردن بوی دست و پا:
به عنوان مثال پس از آشپزی کردن بوی نامطبوع دست را در اثر استفاده از گوشت و پیاز و... با استفاده کردن از جوش شیرین و شستن دست با این ماده از بین ببرید.
22-از بین بردن جوش و آکنه:
حتما شنیده اید که جوش شیرین در زیبایی هم کاربرد دارد. گروهی معتقدند درست کردن ماسک خانگی با این ماده می تواند برای از بین بردن آکنه و جوش و حتی لک ها پوستی موثر و یکی از بهترین کاربردهای جوش شیرین باشد، که البته بهتر است قبل از انجام این کار با متخصص مشورت شود.
23- جوش شیرین برای مو:
مقداری جوش شیرین در شامپو حل کنید. پس از شستن سر با این شامپو هم موهایتان درخشنده تر می شود و هم شوره سر به مرور کم می شود.
24- از بین بردن شوره و خارش سر:
ماسک موی جوش شیرین و سرکه سیب کمک می کند التهاب پوست سر به طرز شگفت انگیزی کاسته شود.
25- جوش شیرین برای پوست و گوارش:
بیکربنات سدیم برای رفع بسیاری از مشکلات گوارشی و التهاب های پوستی پیشنهاد می شود به عنوان مثال برای از بین بردن خارش پوست، آلرژی های پوستی، کم شدن سوزش معده و.... اما پیشنهاد می کنیم برای درمان قبل از هر چیز با پزشک مشورت کنید چرا که خوب می دانیم واکنش های فیزیولوژیک افراد متفاوت است و درمان های خودسرانه ممکن است باعث بروز مشکلاتی شود.
دیدگاهتان را بنویسید