جو دوسر پرک یکی از سالم ترین دانه های روی زمین است. این دانه فاقد گلوتن بوده و منبع غنی از انواع ویتامین ها، فیبر، مواد معدنی و آنتی اکسیدان به شمار می رود. مطالعات نشان می دهد جو دوسر مزایای بسیای برای سلامتی دارد. از جمله آنها می توان به کاهش وزن، کاهش فشار خون، کاهش قند خون و کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی اشاره نمود. برای اینکه این دانه از غلات آب را راحت تر جذب کرده و سریع تر بپزد آن را معمولا به شکل پرک روانه بازار می کنند. جو دوسر در تولید بسیاری از نان ها و شیرینی جات کاربرد دارد. حتی می توان آن را در شیر پخته و مانند فرنی میل نمایید. با این دانه غلات می توان یکی از محبوب ترین صبحانه های جهان، یعنی اوتمیل را نیز تهیه نمود. 

طرز تهیه اوتمیل و نیز اوتمیل یخچالی قبلا در مقاله های جدایی عنوان شده و مورد بحث ما نیستند. برای یادگیری این صبحانه های خوشمزه می توانید به صفحات لینک شده مراجعه کنید. اما اگر مایلید بدانید مصرف جو دوسر چه به شکل پرک یا آرد چه مزایایی برای شما دارد پس ادامه مطلب را از دست ندهید.  

 

خواص جو دوسر پرک

 

جو دوسر پرک

 

ارزش غذایی جو دوسر پرک 

به طور کلی هر 100 گرم جو دوسر 389 کالری دارد. 8 درصد آن آب است و همچنین 16.9 گرم پروتئین دارد. هر 100 گرم جو دوسر 66.3 گرم کربوهیدرات، 10.6 گرم فیبر و 6.9 گرم چربی دارد. خبر خوب اینکه در این مقدار از جو دوسر پرک تقریبا هیچ قندی وجود ندارد. در ادامه قصد داریم مواد موجود در این دانه غلات را به صورت مجزا مورد بررسی قرار داده و درصد آنها را تعیین کنیم. پس همچنان همراه ما باشید. پیش از هر چیز از کربوهیدرات های انرژی بخش شروع می کنیم. 

اگر یک دانه جو را در نظر بگیرید بیش از 66 درصد وزن آن را کربوهیدرات تشکیل می دهد. حدود 11 درصد از این کربوهیدرات فیبر است در حالی که 85 درصد آن نشاسته می باشد. دانه های جو  قند بسیار کمی دارند و تنها 1 درصد از کربوهیدرات آن را ساکارز تشکیل می دهد. نشاسته، که از زنجیره های طولانی مولکول های گلوکز تشکیل شده است، بزرگترین ماده تشکیل دهنده جو است. نشاسته موجود در جو دوسر پرک با سایر نشاسته ها تفاوت دارد. این ماده از چربی و ویسکوزیته بالاتری برخوردار است. همین موضوع قابلیت اتصال بهتر با ملکول های آب را فراهم می کند. به طور کلی در دانه های جو سه نوع نشاسته وجود دارد. 

یکی نشاسته زود هضم شونده که خیلی سریع تجزیه شده و به شکل گلوکز جذب بدن می شود. دوم نشاسته دیر هضم شونده. همانطور که از نامش پیداست روند هضم این نوع نشاسته آهسته تر بوده و نسبت به نوع اول مقاوم تر است. و دسته سوم نشاسته مقاوم است. نشاسته ای که اصلا هضم و جذب بدن نشده و به همان شکل وارد روده می شود. این نوع نشاسته ها به بهبود عملکرد روده کمک کرده و برای آن مفید هستند. بعد از نشاسته فیبر ماده اصلی تشکیل دهنده جو دوسر پرک است. بیشتر فیبر موجود در این دانه نیز بتاگلوکان نام دارد. این را نیز بگوییم که جو دوسر نسبت به سایر غلات فیبر بیشتری دارد. به همین جهت احساس سیری طولانی مدت ایجاد کرده و از این رو برای لاغری بسیار مناسب است. 

بتا گلوکان جو دوسر باعث کاهش سطح کلسترول و افزایش تولید اسید صفراوی می شوند. همچنین این اعتقاد وجود دارد که قند خون و انسولین را بعد از یک وعده غذایی غنی از کربوهیدرات کاهش می دهد. مقدار پروتئین در جو دوسر پرک نیز نسبت به دیگر غلات بیشتر است. 

 

ویتامین ها و مواد معدنی در جو دوسر  

تحقیقات نشان داده که جو دوسر پرک یا آرد شده از لحاظ ویتامین و املاح معدنی نیز بسیار غنی است. از جمله املاح معدنی موجود در این دانه می توان به منگنز، فسفر و مس اشاره نمود. هر یک از این مواد به نوعی برای بدن ضروری هستند. به عنوان مثال منگنز برای رشد و متابولیسم طبیعی بدن لازم است. فسفر به رشد استخوان ها و سلامت بافت های بدن کمک می کند و مس برای سلامت قلب مهم تلقی می شود. البته ماجرا به همین جا ختم نمی شود و جو دوسر منبع خوبی برای روی، آهن و منیزیم هم هست. وجود روی برای واکنش های شیمیایی در بدن ضروری است. منیزیم نیز نقش عمده ای در فرآیندهای مختلف بدن دارد. وجود آهن در برنامه غذایی نیز بر همگام واضح و آشکار است. همچنین در این دانه غلات ویتامین مفید و تاثیر گذار B1 و ماده سلنیوم نیز به وفور یافت می شود. 

جو دوسر سرشار از آنتی اکسیدان هایی است که می تواند مزایای بسیاری برای سلامتی به همراه آورد. از جمله می توان از Avenathramides نام برد. این خانواده از آنتی اکسیدان بسیار قدرتمند بوده و تنها در این غلات وجود دارد. همچنین اسید های مفید فرولیک و فیتیک نیز به میزان قابل توجهی در دانه های جو وجود دارد. اسید فیتیک بیشتر در سبوس جو بوده و می تواند جذب مواد معدنی همچون آهن و روی را راحت تر کند. ( ارزش غذایی جو دو سر )

 

جو دوسر چه تاثیری بر سلامتی دارد؟

اگر جو دوسر پرک را به شکل اوتمیل میل کنید یا اینکه آن را در سوپ، نان یا شیرینی بریزید فرقی ندارد. مهم آن است که با این کار منافع بسیاری برای سلامتی خود بدست خواهید آورد.  تحقیقات نشان می دهد که جو دوسر باعث کاهش کلسترول خون و چربی مضر LDL می شود. متاسفانه بیشترین مرگ و میر در جهان ناشی از بیماری های قلبی است و یکی از عوامل بروز این مشکل کلسترول بالاست. به دلیل وجود بتاگلوکان در جو دوسر پرک چسبندگی غذایی که خورده اید افزایش یافته و به دنبال آن جذب چربی ها و کلسترول در خون کاهش می یابد. بنابراین مصرف جو دوسر سلامت قلب را به شما هدیه می دهد. 

 

اوتمیل صبحانه ای با جو دوسر پرک

 

به نظر می رسد که جو دو سر پرک می تواند از دیابت نوع 2 پیشگیری کند. دیابت نوع 2 در سالهای اخیر بسیار متداول شده است. دیابت یا همان افزایش غیر طبیعی قندخون، معمولاً در نتیجه کاهش حساسیت به هورمون انسولین ایجاد می شود. مقادیر مناسب بتاگلوکان موجود در جو دوسر ، واکنش های  گلوکز و انسولین را بعد از وعده های غذایی غنی از کربوهیدرات تعدیل می کند. در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 و مقاومت شدید به انسولین ، مداخله 4 هفته ای رژیم غذایی با جو دوسر منجر به کاهش 40 درصدی میزان انسولین مورد نیاز برای تثبیت قند خون شد. البته این موضوع زمانی صادق بود که جو دوسر پرک به شکل کاملا پخته مصرف شود و استفاده از آرد آن تا این اندازه اثر گذار نبوده است. ( منبع

 

یک مزیت دیگر جو دوسر پرک نداشتن گلوتن است. از این رو این غلات برای افرادی که مبتلا به بیماری سلیاک (حساسیت به گلوتن) هستند یک جایگزین مناسب برای گندم است. همچنین به دلیل درصد فیبر  بالا جو دوسر احساس سیری طولانی مدت ایجاد کرده و اشتها را کاهش می دهد. از این رو برای کاهش وزن نیز بسیار مناسب است.  

 

تفاوت جو پرک با جو دو سر پرک

برای پی بردن به فرق جو پرک و جو دو سر پرک باید ابتدا این نکته را بدانید که جو (barley) و جو دو سر (oat) دانهٔ دو گیاه مختلف هستند. هر چند هر دو از دسته غلات هستند، شکل و شرایط رویش این دو گیاه با هم متفاوت است. جو به شکل خوشه ای مانند گندم رشد میکند و زائده هایی همانند مو از دانه هایش بیرون زده است. اما جو دو سر به شکل گل های کوچک رشد میکند و خوشه ای نیست. جو در همه نقاط جهان و در آب و هوای مختلف رشد میکند، در حالی که جو دو سر تنها در مناطق سرد و مرطوب یافت می‌شود. از نظر خواص و جدول ارزش غذایی هم با هم تفاوت دارند. جو فیبر بیشتری دارد. اما جو دو سر سرشار از پروتئین و مواد معدنی است.

 

تفاوت جو با جو دو سر

جو پرک و جو دو سر پرک هم از این دو دانه غله تهیه میشوند. به این ترتیب که پوست آنها جدا شده، پخته و تا حدی فرآوری میشوند که هضم آنها راحت و پختشان سریع شود. دیگر تفاوت جو پرک و جو دو سر پرک در کاربرد و قیمت آنهاست. جو پرک قیمت کمتری دارد و برای تهیه انواع سوپ و آبجو استفاده میکنند. در حالی که جو دو سر پرک قیمت بیشتری داشته و اغلب در تهیه اوتمیل صبحانه یا کیک و شیرینی استفاده میشود.