دوست دارید با انواع مختلف قهوه آشنا شوید؟ و همه چیز را در مورد انواع قهوه بدانید؟ در این مطلب میخواهم همه چیز را در مورد قهوه و انواع آن برای شما بگویم. و به سوالات رایج در مورد قهوه پاسخ دهم. از انواع دانه قهوه و تفاوت های آنها گرفته تا رست های مختلف آن و بالاخره انواع نوشیدنی های تهیه شده با قهوه. البته مورد آخر نیاز به توضیحات بیشتری دارد. بنابراین اگر میخواهید بدانید تفاوت قهوه اسپرسو، قهوه ترک، فرانسه و... چیست بهتر است مطلب «روش دم کردن قهوه» را بخوانید. این روزها انواع مختلفی از قهوه به شکل های مختلف در بازار به فروش میرسد. این قهوه ها از نظر کیفیت و قیمت با هم تفاوت زیادی دارند. احتمالاً شما هم دلتان میخواهد آنها را بشناسید تا خرید بهتری داشته باشید. پس بیایید با هم با انواع قهوه آشنا شویم تا هر زمان که خواستید چیز جدیدی امتحان کنید به یک لیست کامل و جامع دسترسی داشته باشید.

 

به طور خلاصه در این مطلب به سه سؤال رایج در مورد قهوه پاسخ میدهیم:

انواع دانه قهوه چه هستند و چه تفاوتی با هم دارند؟

انواع رست قهوه (روشن، مدیوم و تیره) چه فرقی با هم دارند؟

انواع قهوه دم کرده چه هستند و طرز تهیه آنها چگونه است؟

 

اما پیش از آن که به سراغ انواع قهوه برویم میخواهم توضیح کوتاهی در مورد گیاه آن بدهم که به نظرم ممکن است برایتان جالب باشد. گیاهان قهوه درختچه هایی هستند که معمولاً در مناطق مرطوب و گرمسیر رشد میکنند. این درختچه ها معمولاً یک بار در سال شکوفه میدهند. شکوفه ها در یک بازه سه ماهه تبدیل به میوه میشوند. میوه قهوه به صورت خوشه ای می روید. پس از مدتی این میوه ها به رنگ قرمز در می آیند و از درختچه ها چیده میشوند. در هر میوه دو دانه قهوه وجود دارد. فرایند کشت قهوه و برداشت آن کار دشواری است و کشاورزان هر سال زحمت زیادی میکشند تا قهوه ای با کیفیت استخراج کنند.

 

دانه قهوه تازه

.

 

انواع دانه قهوه

دانه قهوه هم مثل میوه های گیاهان دیگر انواع مختلفی دارد. اما دو گونه اصلی دانه های قهوه عبارتند از: قهوه عربیکا و روبوستا. در ادامه توضیح کوتاهی در مورد هر یک از این گونه ها میدهیم.

عمده قهوه ای که در دنیا تولید میشود و به فروش میرسد از نوع عربیکا است. در واقع حدود 60% مصرف قهوه جهان را قهوه عربیکا تشکیل میدهد. این مدل از انواع قهوه معمولاً از انواع دیگر با کیفیت تر است و بیشتر از همه در آمریکای لاتین تولید میشود.

روبوستا دانه قهوه بسیار قوی تر و تلخ تری است و در تهیه انواع اسپرسو و قهوه تلخ بسیار قوی استفاده میشود. قهوه روبوستا غالباً دو برابر نوع عربیکا کافئین دارد.

لیبریکا و اکسلسا دو نوع دیگر از دانه های قهوه هستند که کمتر رواج دارند. اولی در فیلیپین کشت میشود و صادرات آن محدود است. دومی که خودش اغلب نوعی قهوه لیبرکا شناخته میشود در جنوب شرق آسیا کشت میشود و تنها 7% از مصرف قهوه جهان را تشکیل میدهد.

 

مقایسه قهوه عربیکا و روبوستا

 

تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا

ممکن است روی بعضی بسته های دانه قهوه برچسب هایی از قبیل 100% عربیکا و غیره را دیده باشید. این اشاره به گونه گیاهی دارد که دانه از آن گرفته شده است. بیش از 100 گونه گیاه قهوه در جهان وجود دارد. ولی چنانچه گفته شد دو گونه اصلی که در جهان تولید و فروخته میشود عربیکا و کنفورا (یا همان روبوستا) هستند. در ادامه به 10 تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا میپردازیم:

 

1- طعم: واضح ترین تفاوت، طعم است. معمولاً طعم روبوستا را به لاستیک یا تایر سوخته تشبیه میکنند. در مجموع طعم قهوه روبوستا تلخ تر است. در حالی که عربیکا طعم ملایم تری دارد.

2- میزان کافئین: تفاوت دیگر انواع قهوه در میزان کافئین است. روبوستا نسبت به عربیکا کافئین خیلی بیشتری دارد. به همین دلیل هم قهوه تلخ تری است. ممکن است زیاد بودن کافئین مفید و جالب به نظر برسد. ولی همین کافئین زیاد طعم قهوه را نامطلوب میکند. دانه قهوه روبوستا 2/7% کافئین دارد. که تقریباً دو برابر عربیکا با میزان 1/5 % کافئین است.

3- مقدار قند و چربی: عربیکا نزدیک به 60 درصد چربی بیشتر و تقریباً دو برابر روبوستا قند دارد. همین باعث میشود طعم قهوه عربیکا برای ما دلپذیرتر باشد.

4- قیمت: تفاوت بعدی در قیمت است: قهوه سبز روبوستا در بازار قیمتش تقریباً نصف قهوه سبز عربیکا است.

5- نحوه کشت: کشت این دو گونه از انواع قهوه هم تفاوت دارد. کشت روبوستا در مزرعه آسانتر است. محصول بیشتری میدهد و نسبت به آفت ها حساسیت کمتری دارد. کافئین زیاد موجود در روبوستا از این گیاه محافظت میکند. چون این میزان کافئین برای حشرات سمی است. با وجود این، حدود 70 در صد قهوه تولیدی جهان از نوع عربیکا است. برزیل بزرگترین تولیدکننده قهوه عربیکا و ویتنام بزرگترین تولیدکننده روبوستا است.

6- محل تولید: روبوستا بیشتر در ویتنام، غرب آفریقا، اندونزی و دیگر نواحی جنوب شرقی آسیا تولید میشود. بزرگترین تولید کننده عربیکا برزیل است. البته به جز آمریکای لاتین، قهوه عربیکا در نقاط دیگری از جهان مثل هند و آفریقا هم تولید میشود.

7- شکل: دیگر تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا در شکل آنهاست. شکل دانه روبوستا بسیار گردتر و عربیکا بیضی تر است.

8- ارتفاع گیاه: گونه عربیکا معمولاً بین 2/5 تا 4/5 متر بلند میشود. در مقایسه با آن روبوستا بلند تر است و بین 4/5 تا 6 متر بلند میشود.

9- مصرف: اگر قهوه فوری مصرف میکنید، به احتمال خیلی زیاد پودر قهوه شما 100% روبوستاست. البته احتمالاً طعم قهوه خیلی برای شما مهم نیست. اما اگر اسپرسو میل میکنید چه؟ قهوه اسپرسو معمولاً مخلوط است. معمولاً برای تهیه اسپرسو روبوستا را با عربیکا مخلوط میکنند. مخصوصاً تولیدکنندگان ایتالیایی این کار را میکنند. چون معتقدند روبوستا کف روی قهوه را بهتر میکند. البته اگر زیاد از حد روبوستا استفاده شود طعم قهوه را نامطلوب میکند.

10- محتوای اسید کلروجنیک (CGA): انواع قهوه اگر به صورت افراطی مصرف نشود میتواند برای سلامتی هم مفید باشد. CGA نوعی آنتی اکسیدان قوی است که حشرات را هم دفع میکند. روبوستا 7-10 درصد CGA دارد و عربیکا 5/5 تا 8 درصد.

یکی از نکاتی که باید در تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا به آن توجه داشته باشید این است که گرچه اغلب عربیکا به کیفیت بیشتر و روبوستا به کیفیت کمتر شناخته میشود همیشه هم این طور نیست. قهوه روبوستای درجه یک مخصوص طعمی به خوبی عربیکا یا حتی بهتر از آن دارد. اما این نوع روبوستا خیلی کم پیدا میشود. به دلیل کیفیت کمی که روبوستاهای رایج دارند معمولاً از آن ها برای پر کردن بسته های قهوه و پایین آوردن قیمت آن استفاده میکنند.

در نهایت انتخاب بین انواع قهوه عربیکا و روبوستا بستگی به سلیقه شما دارد. ممکن است عربیکای خالص طعمی بیش از حد میوه ای و شیرین برای شما داشته باشد. اضافه کردن کمی روبوستا قهوه تلخ تر و قوی تری ایجاد میکند که امکان دارد برای شما مطلوب تر باشد.

 

انواع دانه قهوه

 

ارتفاع چه تأثیری در طعم انواع قهوه دارد؟

یکی دیگر از مواردی که ممکن است روی بسته بندی قهوه ها ببینید و از آن تعجب کنید ارتفاع است. ارتفاعی که گیاه قهوه در آن رشد میکند بر روی طعم آن اثر میگذارد. قهوه ای که در ارتفاع بیشتر روییده باشد اغلب کیفیت بیشتری دارد. کیفیت بیشتر یعنی طعم و عطری پیچیده تر و جذاب تر. دلیل این تفاوت طعم انواع قهوه در دو مسئله خلاصه میشود: آب و دمای هوا. در ارتفاع بیشتر، دما کمتر است و باعث میشود رشد گیاه آهسته تر صورت بگیرد. وقتی سرعت رشد کمتر شود، گیاه انرژی بیشتری به تولید میوه اش اختصاص میدهد و در نتیجه قند بیشتری در دانه قهوه جمع میشود که طعمی عالی در آن ایجاد میکند. در ضمن زمین های مرتفع راه بهتری برای خروج آب دارند. به این ترتیب آب کمتری به دانه قهوه میرسد و تجمع قند در آن بیشتر میشود.

قهوه ای که در ارتفاع بیش از 1300 متر (4500 فوت) رشد کرده باشد اسیدی تر است، یعنی طعم میوه ای قوی تری دارد. عباراتی مثل SHB  (super hard bean) یا Altura (در اسپانیایی یعنی ارتفاع) روی بسته بندی قهوه به این موضوع اشاره دارند. اگر نوشیدنی با طعم ملایم تر میخواهید بهتر است از انواع قهوه که در ارتفاع کمتر رشد کرده اند استفاده کنید.

.

 

انواع رست قهوه

انواع قهوه از نظر رست هم با هم متفاوت هستند. چرا بعد از بو دادن، قهوه ها با هم تفاوت دارند؟ بعضی تیره تر و بعضی روشن ترند؟ دلیل آن نوع رست قهوه است که میتواند بین روشن تا تیره متفاوت باشد:

- قهوه روشن (light)

- مدیوم روشن

- مدیوم

- مدیوم تیره

- قهوه تیره (dark)

 

انواع رست قهوه

 

قهوه روشن چیست؟

راحت ترین راه تشخیص رست قهوه روشن از روی رنگ آن است. رنگ قهوه ای روشن و ظاهر مات از نشانه های این نوع قهوه هستند. دلیلش هم این است که مدت کمتری حرارت دیده اند. قهوه روشن که کمتر برشته شده، طعم اصلی قهوه را بهتر حفظ میکند و مزایایی هم دارد، از جمله:

- خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش میدهد.

- میتواند از بروز آلزایمر جلوگیری کند.

- خلق و خو، تمرکز و خلاقیت را بهبود میدهد و تقویت میکند.

- درد عضلات بعد از تمرین های ورزشی را کاهش میدهد.

چون قهوه روشن کمتر حرارت دیده، ساختار آن کمتر تحت تأثیر قرار گرفته و بیشتر از دیگر انواع قهوه رست شده این خواص را دارد. هرچه قهوه تیره تر باشد و بیشتر حرارت دیده باشد میزان آنتی اکسیدان کمتری دارد.

طعم انواع قهوه روشن

قهوه روشن معمولاً طعمی متعادل تر با اسیدیته ملایم دارد. به همین دلیل هم برای جوان ترها و کسانی که به تازگی مصرف قهوه را شروع کرده اند مناسب تر است. البته خیلی از افرادی که سالها انواع قهوه تیره و مدیوم را مصرف کرده اند هم گاهی هوس یک فنجان قهوه روشن میکنند و از آن هم لذت میبرند.

بهترین روش دم کردن قهوه روشن

برای دم کردن انواع قهوه روشن میتوانید از روش های مختلفی استفاده کنید. مثلاً اسپرسوساز روگازی، V60، فرنچ پرس یا ایروپرس همه میتوانند مناسب باشند. البته، معمولاً طریقه دم کردن قهوه را بر اساس میزان آسیاب قهوه (ریز یا درشت بودن دانه ها) انتخاب میکنند. مثلاً روش های ذکر شده برای قهوه با آسیاب متوسط بهتر هستند. در حالی که برای اسپرسوساز برقی آسیاب ریز مناسب است.

 

انواع قهوه: از قهوه سبز تا قهوه رست شده تیره

باید توجه کنید که همه انواع قهوه موقع برداشت قهوه سبز هستند. همان طور که میدانید قهوه سبز برای لاغری و همچنین موارد دیگر خواص زیادی دارد. اما علاوه بر این، قهوه سیاه هم از همان دانه های سبز تهیه میشود. رست قهوه در منزل هم امکان پذیر است ولی نیاز به دقت دارد و در ضمن دود زیادی ایجاد میکند. به همین خاطر بیشتر افراد ترجیح میدهند قهوه رست شده خریداری کنند. در فرایند رست شدن، اول قهوه روشن تولید میشود. که رنگ روشنی دارد و تقریباً هیچ روغنی روی آن دیده نمیشود. چون دانه ها هنوز فرصت نکرده اند چربی تولید کنند. با رست کردن بیشتر به مرور چربی ایجاد شده و دانه های قهوه تیره رنگ و براق میشوند.

 

انواع قهوه از سبز تا تیره

 

قهوه تیره

در بین انواع قهوه، قهوه تیره آخرین محصولی است که طی رست شدن تولید میشود. دانه های این قهوه تیره رنگ و براق هستند. به دلیل رست شدن بیشتر عطر زیاد و طعم قوی تری دارند. اکیداً توصیه میشود نوشیدن قهوه تیره را با قهوه ای پر کیفیت شروع کند تا تجربه ای دلپذیر از اولین قهوه تیره تان داشته باشید.

بعضی از تولیدکنندگان قهوه تیره را تنها با دانه های روبوستا تولید میکنند. که در این صورت ممکن است طعم تلخی شبیه به لاستیک سوخته داشته باشد و اصلاً دلچسب نیست. مهمترین نکته موقع خرید قهوه این است که اطلاعات لازم روی بسته بندی نوشته شده باشد. خرید قهوه ای که نوع دانه و کشور مبدأ آن مشخص نشده ریسک است.

 

از بین قهوه روشن و تیره کدام خوشمزه تر است؟

این پاسخ کاملاً بستگی به سلیقه شخصی دارد. اگر قهوه دوست دارید باید همه انواع قهوه را امتحان کنید و ببینید کدام یک با سلیقه شما تناسب بیشتری دارد. در ضمن این مسئله بستگی به نوع دانه قهوه هم دارد. به طور کلی میتوان گفت اگر قهوه ای با طعم و عطر شدیدتری میخواهید باید رست تیره تری را انتخاب کنید.

 

از بین قهوه روشن و تیره کدام کافئین بیشتری دارد؟

ممکن است شنیده باشید که قهوه هر چه تیره تر باشد کافئین بیشتری دارد. این تصور به طور کلی غلط است. یک دانه قهوه تیره از نظر میزان کافئین تفاوت چندانی با یک دانه قهوه روشن ندارد (با فرض این که هر دو محصول یک مزرعه باشند). اما اگر وزن ثابتی از قهوه روشن و تیره را با هم مقایسه کنید میبینید تعداد دانه های تیره کمی بیشتر است. از این نظر میتوان گفت قهوه تیره کمی کافئین بیشتر دارد.

 

 

انواع قهوه برشته

 

بالاخره کدام یک از انواع قهوه بهتر است؟

انتخاب با شماست. اما بدون شک پر طرفدارترین نوع قهوه مدیوم است. بیشتر دانه های قهوه ای که برندهای مختلف در بازار میفروشند از نوع رست مدیوم هستند. البته این به معنی آن نیست که انواع دیگر را امتحان نکنید. اما رست مدیوم انتخاب امنی است که احتمالاً  از آن پشیمان نمیشوید.

در آخر، اگر بین خرید دانه قهوه یا قهوه آسیاب شده شک دارید به این نکته توجه کنید. قطعاً خرید دانه قهوه برای کسانی که عاشق طعم قهوه تازه هستند اولویت دارد. ولی در صورتی که آسیاب قهوه ندارید یا تازگی قهوه آن قدرها هم برای شما مهم نیست میتوانید قهوه آسیاب شده تهیه کنید. از نظر خیلی از افراد پودر قهوه تا چند هفته تفاوت زیادی با روز اولش ندارد.

 

انواع قهوه دم کرده

.

 

انواع نوشیدنی های تهیه شده با قهوه

علاوه بر دانه قهوه و روش رست آن که متنوع است، با دانه ها به روش های مختلفی میتوان نوشیدنی تهیه کرد. نوع نوشیدنی به روش دم کردن قهوه و ترکیب آن با مواد  دیگری مثل شیر، شکلات و شکر بستگی دارد. در لیست انواع قهوه دم کرده که در زیر میبینید سعی کرده ام رایج ترین انواع این نوشیدنی دوست داشتی و محبوب را به طور مختصر برایتان توضیح دهم. البته در بخش دستورهای آشپزی هم میتوانید طرز تهیه قهوه به روش های مختلف را به طور کامل و مرحله به مرحله مشاهده کنید.

 

اینفوگرافی انواع قهوه

 

لیست انواع قهوه دم کرده

1- اسپرسو

برای تهیه اسپرسو باید آب جوش با فشار زیاد از دانه های پودر شده قهوه عبور کند و داخل فنجان کوچکی ریخته شود. به نظر ساده میرسد. نه؟ اما بر خلاف تصور، تهیه اسپرسو با کیفیت کار سختی است. اسپرسو خالص ترین قهوه ای است که میتوانید امتحان کنید. گرچه این قهوه تلخ برای هر کسی مطلوب نیست، یک فنجان اسپرسو که خوب دم شده میتواند تجربه بی نظیری باشد. اسپرسو سینگل (یک شات) از 14-18 گرم قهوه آسیاب شده گرفته میشود. حجم دم کرده آن 30 میلی لیتر است. البته در بسیاری از کافی شاپ ها اسپرسو استاندارد، دابل اسپرسو است، یعنی دو شات اسپرسو.

 

2- امریکانو

قهوه امریکانو را تنها با اضافه کردن آب جوش به اسپرسو تهیه میکنند. گفته شده که سربازان آمریکایی در جنگ جهانی دوم این کار را میکردند تا نوشیدنی بیشتری برایشان بماند. بعد از جنگ باریستاهای آمریکایی هم این روش را یاد گرفتند و قهوه امریکانو ابداع شد.

 

3- کافه لاته (قهوه با شیر)

یکی از بهترین قهوه ها برای طرفداران قهوه کافه لاته است. در این روش شیر جوشیده یا داغ شده به قهوه تلخ اضافه میشود. شیر اضافه شده معمولاً خوب کف کرده است.

 

4- کاپوچینو

کاپوچینو که احتمالاً یکی از شناخته شده ترین انواع قهوه در جهان است از سه لایه تشکیل میشود. اولی یک شات قهوه است. بعد یک شات شیر جوشیده و در آخر یک شات هم شیر کف کرده اضافه میشود. روی لایه آخر میتوان پودر کاکائو یا شکلات رنده شده اضافه کرد. سنت ایتالیایی ها این است که کاپوچینو را با صبحانه میل کنند. طرز تهیه کاپوچینو رو هم قبلاً به طور کامل توضیح دادیم.

 

5- فلت وایت

فلت وایت و لانگ بلک هر دو از انواع قهوه ای هستند که ریشه آنها از نیوزیلند و استرالیا آمده است. فلت وایت شباهت زیادی به لاته دارد. اما برای تهیه آن شیر از ته پارچ (یعنی شیری که کف نکرده و غلیظ تر است) به شات اسپرسو اضافه میشود. البته در بعضی کافه ها بین فلت وایت و لاته تفاوتی قائل نمیشوند و هر دو را یکی میدانند.

 

6- لانگ بلک

لانگ بلک بر عکس امریکانو است. آب جوش را در فنجان میریزند. سپس دو شات اسپرسو به آن اضافه میکنند. کف روی قهوه لانگ بلک از امریکانو بیشتر است.

 

7- ماکیاتو (یا پیکولو لاته)

ماکیاتو یک شات اسپرسو است که شیر کف کرده مستقیم روی آن ریخته میشود. ممکن است شبیه کاپوچینو به نظر برسد، اما قوی تر است. چون یک شات شیر جوشیده کمتر دارد. در ضمن کوچکتر است و اغلب در فنجان اسپرسو کوچک سرو میشود.

 

8- موکاچینو

در بین انواع قهوه، موکاچینو یا موکا گزینه خوبی برای شروع به قهوه خوردن است. چون بین دنیای شکلاتی بچگی و قهوه تلخ بزرگسالی قرار میگیرد. موکا همان لاته است که به آن پودر شکلات و یا شربت اضافه شده است. گاهی با خامه فرم گرفته هم آن را تزیین میکنند.

 

9- قهوه ایرلندی

حواستان باشد قهوه ایرلندی (Irish coffee) با دیگر نوشیدنی ها تفاوت زیادی دارد.  این قهوه با ویسکی دم میشود. علاوه بر ویسکی، در این قهوه از شکر و یک لایه خامه هم استفاده میکنند.

 

10- وین (Vienna)

این نوشیدنی خوشمزه که با آن con panna هم گفته میشود شامل مقداری اسپرسو غلیظ و سنگین با خامه فرم گرفته است. در قهوه وین، طعم عالی و شدید قهوه با لطافت خامه زده شده و خوشمزه ترکیب میشود.

 

11- ریسترتو و لانگو

ریسترتو و لانگو هم دو نوع قهوه خالص هستند، مثل اسپرسو. تفاوت آنها با اسپرسو در مقدار آب استفاده شده است. رسترتو آب کمتری (تقریباً نصف اسپرسو) دارد و لانگو آب بیشتری (تقریباً دو برابر اسپرسو).

 

12- آفوگاتو

در حقیقت آفوگاتو اصلاً قهوه نیست. ولی معمولاً در منوها در بین انواع قهوه قرار داده میشود. آفوگاتو یک شات اسپرسو است که روی دسر (معمولاً بستنی) ریخته شده. پس در واقع نوعی دسر قهوه بسیار خوشمزه است.

 

13- فراپه، از انواع قهوه سرد

فراپه نوعی قهوه سرد یونانی است. این نوشیدنی از مخلوط قهوه فوری (معمولاً نسکافه)، آب و شکر تهیه میشود و در لیوان بلند با نی سرو میشود. معمولاً به آن مقداری آب، یخ و گاهی شیر هم اضافه میکنند.

 

14- اسپرسو رومانو

همان اسپرسو است که با یک برش لیمو ترش سرو میشود. ممکن است لیمو کنار فنجان قرار داده شود یا روی لبه فنجان به شکل تزیینی.

 

15- قهوه بروه (breve)

نوعی لاته آمریکایی است. در تهیه آن به جای شیر از half-and-half استفاده میشود که مخلوطی از شیر و خامه است.

 

در آخر باید به این نکته توجه کرد که تعریف انواع قهوه ممکن است در کشورها و کافی شاپ های مختلف کمی با هم تفاوت داشته باشد.

حالا به ما بگویید قهوه مورد علاقه شما چیست؟

 

منابع:

[1] https://www.adamsandrussell.co.uk/journal/light-vs-dark-roast-coffee

[2] https://www.roastycoffee.com/coffee-types/

[3] https://www.canstarblue.co.nz/food-drink/coffee-shop-chains/coffee-types-explained/

[4] https://theroasterspack.com/blogs/news/15409365-10-differences-between-robusta-arabica-coffee

[5] https://www.stokedroasters.com/blogs/news/coffee-guide-altitudes-affect-on-beans